Czy wiesz jak wykorzystać neuronaukę do osiągania wyników we współpracy z ludźmii i wprowadzania zmian? Jak zaprząc neuroprzywództwo by pomóc zespołowi w zmianie?

„To, na czym się koncentrujesz, kształtuje Twój mózg. To, na czym regularnie koncentruje się Twój zespół, kształtuje kulturę organizacyjną.”

Neuroleadership, photo by MEO, Pexels

David Rock ukuł termin “neuroprzywództwo” (ang. neuroleadership). Łącząc wiedzę z neuronauki i psychologii z doświadczeniem w coachingu i pracy z liderami, zauważył, że tradycyjne podejścia do zmiany – szkolenia, oceny roczne, systemy motywacyjne zawodzą, bo ignorują to, jak działa ludzki mózg. Neuroprzywództwo to próba odpowiedzi na jedno kluczowe, fantastyczne pytanie:

Jak wspierać ludzi w zmianie, biorąc pod uwagę biologię ich mózgu?

Dzięki współpracy Rocka z naukowcami takimi jak Jeffrey Schwartz, dziś wiemy więcej o tym, co naprawdę działa. I co zaskakujące – często jest to zupełnie coś innego niż myśleliśmy.

Oto 8 najważniejszych odpowiedzi na powyższe pytanie dla każdego lidera, który chce skutecznie wprowadzać zmiany.


1. Zmiana boli

Zmiana nawyków wymaga dużego wysiłku poznawczego – aktywuje część mózgu odpowiedzialną za myślenie (kora przedczołowa), która szybko się męczy. Tymczasem nasze rutyny są zakorzenione głębiej – w jądrze podstawy i przebiegają automatycznie. Nic dziwnego, że zmiana wywołuje fizyczny i emocjonalny dyskomfort.

👉 Wskazówka dla lidera: Nie bagatelizuj oporu, potraktuj go jako naturalny efekt działania mózgu. Wspieraj ludzi w oswajaniu tego, co nowe.


2. Tradycyjne podejście “marchewki i kija” nie działa

Kary i nagrody mogą działać doraźnie, ale nie prowadzą do trwałej zmiany zachowań. Motywacja zewnętrzna nie wystarczy, by przełamać głęboko zakorzenione nawyki.

👉 Wskazówka dla lidera: Zamiast manipulować nagrodami, zadbaj o to, by ludzie zrozumieli sens zmiany i poczuli, że jej chcą.


3. Humanizm jest przereklamowany

Samo empatyczne podejście i tłumaczenie „dlaczego warto” też nie wystarcza. Mózg człowieka nie lubi być pouczany, nawet w uprzejmej formie. Często automatycznie się broni.

👉 Wskazówka dla lidera: Zamiast przekonywać – zadawaj pytania, które uruchamiają indywidualne refleksje i wnioski.


4. Skupienie daje moc

To, na czym koncentrujemy uwagę, dosłownie zmienia strukturę naszego mózgu. Im częściej wracamy do jakiejś myśli czy działania, tym bardziej staje się ono trwałym wzorcem neuronalnym.

👉 Wskazówka dla lidera: Pomóż ludziom skupić uwagę na nowych rozwiązaniach i zachowaniach i wracaj do nich regularnie.


5. Oczekiwania kształtują rzeczywistość

To, czego się spodziewamy, wpływa na to, jak odbieramy rzeczywistość. Nasze „mapy mentalne” (schematy, przekonania) decydują o tym, co widzimy, jak reagujemy i jak działamy.

👉 Wskazówka dla lidera: Kreuj pozytywne oczekiwania, pokazuj przyszłość, do której warto dążyć i pozwól ludziom ją sobie wyobrażać.


6. Intensywne skupienie kształtuje tożsamość

Im częściej i intensywniej koncentrujemy uwagę na nowym działaniu, tym szybciej staje się ono częścią naszej tożsamości. Mózg uczy się przez powtarzanie i skupienie.

👉 Wskazówka dla lidera: Twórz warunki, w których ludzie mogą często wracać do nowych zachowań – np. przez rytuały, krótkie spotkania, mikrolearning czy coaching.


7. Refleksja napędza zmianę

Prawdziwa zmiana zaczyna się od wewnętrznego wglądu – tego momentu „aha!”, kiedy człowiek sam odkrywa nową perspektywę. To nie tylko bardzo przyjemne, ale też wspiera trwałą zmianę neuronową.

👉 Wskazówka dla lidera: Zamiast dawać gotowe odpowiedzi, pomagaj ludziom odkrywać własne.


8. Przypominanie ma moc

Aby nowe zachowania się utrwaliły, trzeba je regularnie przypominać i wzmacniać. Delikatne przypomnienia pomagają utrzymać uwagę i zapobiec powrotowi do starych nawyków.

👉 Wskazówka dla lidera: Dawaj pozytywny feedback. Przypominaj o postępach. Chwal za konkretne zmiany – to pomaga mózgowi „zdecydować”, które ścieżki utrwalić.


Jak skorzystać z tej wiedzy?

Zmiana zachowań to nie kwestia dobrej woli, ale biologii. Jeśli chcemy, by nasze zespoły się rozwijały, musimy działać zgodnie z tym, jak działa mózg – nie przeciwko niemu.

Zamiast zmuszać, przekonywać czy nagradzać – skupmy się na budowaniu uwagi, wzmacnianiu wglądów i wspieraniu nowych nawyków.

Nie chodzi o magię. Chodzi o neurobiologię zmiany.

Ten wpis powstał na bazie artykułu The Neuroscience of Leadership, autorstwa Davida Rocka i Jeffreya Schwartza – tekstu, który zrobił na mnie duże wrażenie. Jeśli interesuje cię, jak naprawdę działa zmiana w mózgu i w organizacjach, bardzo polecam lekturę.