Dlaczego warto się spędzać czas na refleksji? Czym jest przywództwo oparte na refleksyjności? Jak wejść w praktyki refleksyjnego uczenia się?
1. Dlaczego warto się być refleksyjnym?
Ćwiczenie refleksji indywidualnie lub w zespole prowadzi do uczenia się. Poszerza nasze spojrzenie na problem. Pomaga nam opracować strategie radzenia sobie z problemem. Co więcej, pozwala nam uzyskać nowy wgląd w nasze zachowanie, a tym samym zmienić nasze nastawienie.
2. Czym jest przywództwo oparte na refleksji?
Refleksyjne przywództwo jest kluczem do stworzenia organizacji opartej na relacjach. Zawiera trzy ważne umiejętności:
- samoświadomość,
- uważną obserwację,
- elastyczną reakcję.
Samoświadomość to zdolność lidera do poznania siebie, swoich mocnych stron i ograniczeń. Oznacza to, że lider jest zainteresowany badaniem własnych reakcji, myśli i uczuć związanych z szeroko rozumianą pracą.
Uważna obserwacja polega na tym, że liderzy potrafią odszyfrować znaczenie tego, co widzą i słyszą. Liderzy zastanawiają się nad znaczeniem własnego zachowania oraz zachowań innych osób, ich tonu głosu, mowy ciała lub reakcji. Zadają sobie pytanie: „Dlaczego tak się dzieje?” żeby uzyskać więcej informacji.
Elastyczne reakcje wymagają, aby liderzy znali swoich pracowników, tego jakie są ich style osobiste, w jakich warunkach najlepiej pracują, co ich motywuje. W ten sposób liderzy mogą podejść do każdego w sposób, który odzwierciedla indywidualne potrzeby, mocne strony i obszary rozwoju. Elastyczne reakcje są najbardziej podstawowym a czasem najtrudniejszym wyrazem wzajemnego szacunku w relacjach.
Refleksyjni liderzy traktują uczenie się jako proces trwający całe życie. Mają tendencję do równoważenia „wypowiadania się” z „ zadawaniem pytań”. Często też polegają na zbiorowej mądrości i refleksyjności zespołów w organizacjach.
3. Świetne pytania zadawane przez refleksyjnych liderów
- Czego się nauczyłem?
- Jakie były moje uczucia i myśli, kiedy to się działo?
- Jak mogę wyjaśnić moje doświadczenie?
- Jak mogę wykorzystać to, czego się nauczyłem do moich przyszłych działań?
- Co sądzisz o moim zachowaniu?
- Jak reagowałem i zachowywałem się?
Opierając się na odpowiedziach na zadane wyżej pytania, można uznać refleksyjność lidera za sposób podejścia do pracy z wykorzystaniem uważności i obecności oraz osobistego mistrzostwa. Innymi słowy, wymaga nauczenia się obecności, bycia świadomym i uważnym na nasze doświadczenia z ludźmi w naszym codziennym życiu, a także dotyczy przywództwa z punktu widzenia ludzkiego doświadczenia. Ta refleksja nad własnym doświadczeniem wraz z doświadczeniem innych ludzi jest punktem wyjścia dla procesu refleksyjnego przywództwa.
4. Wejdź w proces refleksyjnego uczenia się
Skorzystaj z pytań:
Co ? Więc co? Co teraz?
Grafika z bloga Garry’ego Pearsona.
Wykorzystano inspirujące artykuły w języku angielskim:
What is reflective leadership?
Leadership challenges: Reflective Leadership
Link do zagłębienia się w tematykę refleksyjności:
Refleksyjność w kontekście uczenia się